Guía didáctica 1: Prevención, autoprotección, sistemas de alerta e sistemas 112 de emerxencias

Presentación

As situacións de emerxencias constitúen unha ameaza crecente para a seguridade das persoas, o medioambiente e a contorna urbana. Conscientes da necesidade de fomentar unha cidadanía preparada, esta guía didáctica preséntase  como unha ferramenta educativa para o desenvolvemento da conciencia preventiva desde as primeiras etapas do sistema educativo. A través de propostas pedagóxicas adaptadas a cada nivel, promóvese a aprendizaxe significativa sobre os riscos, as medidas de autoprotección e a cultura de prevención.

Unidade 1. Prevención, autoprotección e sistemas de alerta e sistemas de emerxencias​

Obxectivos didácticos xerais

O deseño desta guía responde a unha visión integral da educación en materia de prevención e autoprotección, aliñada cos principios da educación para o desenvolvemento sustentable, a cultura de autoprotección e a participación activa na construción de comunidades máis seguras.

Os obxectivos didácticos xenerais que persegue a guía son:

• Comprender que son as emerxencias, por que se producen e que consecuencias teñen para as persoas, a contorna e a biodiversidade.
• Identificar comportamentos de risco e coñecer medidas básicas de autoprotección ante unha emerxencia.
• Valorar a importancia da prevención e do coidado do medio natural como forma de reducir o risco.
• Desenvolver actitudes de responsabilidade, solidariedade e colaboración ante situacións de emerxencia.
• Fomentar a autonomía persoal, a capacidade de análise crítica e a toma de decisións informadas.
• Integrar el aprendizaje en contextos reales o simulados que favorezcan la transferencia a la vida cotidiana.
• Promover a inclusión e a participación activa de todo o alumnado, adaptando as propostas ás diversas capacidades e estilos de aprendizaxe.

Finalidade e destinatarios

Esta guía didáctica ten como finalidade proporcionar ao profesorado/ao persoal formador unha ferramenta pedagóxica útil e adaptada para sensibilizar ao alumnado de todas as etapas educativas non universitarias sobre a prevención de situacións de emerxencias. A través de actividades, inclusivas e contextualizadas, preténdese:

• Xerar a cultura na prevención de riscos.
• Fomentar actitudes responsables e respectuosas co medio natural.
• Desenvolver competencias crave relacionadas coa seguridade, o pensamento crítico e a participación cidadá. 
• Dotar ao alumnado de coñecementos prácticos sobre como actuar ao comezo, durante e tras unha emerxencia.

A guía está dirixida ao profesorado de centros educativos de Educación Infantil, Educación primaria, Educación Secundaria Obrigatoria, Bacharelato, Formación Profesional e outros ensinos non universitarios, e inclúe propostas metodolóxicas adaptadas a cada etapa. Tamén é útil como recurso complementario en programas de educación ambiental, protección civil escolar ou formación para a convivencia e a cidadanía.

Competències clau abordades

Les propostes metodològiques d'esta guia contribuïxen al desenvolupament de les competències clau definides en el currículum actual, destacant especialment les següents:

• Competència en consciència i expressió cultural: a través de narratives, jocs simbòlics, expressió plàstica o audiovisual vinculades a la prevenció i l'emergència.
• Competència personal, social i d'aprendre a aprendre: mitjançant activitats que promouen l'autoregulació, la reflexió crítica i la responsabilitat davant els riscos.
• Competència ciutadana: fomentant el compromís amb el bé comú, la participació en la vida col·lectiva i la solidaritat davant situacions d'emergència.. 
• Competència en ciència, tecnologia i enginyeria (CET): en identificar fenòmens naturals i emergències, comprendre les seues causes i proposar solucions.
• Competencia digital: mediante el uso de recursos audiovisuales, documentales o herramientas interactivas que complementan el aprendizaje.
• Competència lingüística: reforçada per la lectura, la narració, el diàleg i la producció oral o escrita.
• Competència matemàtica i en competències bàsiques en ciència i tecnologia: en realitzar croquis, classificacions, anàlisis de causes i conseqüències, o seqüències d'accions.